تک دیک

واژه نامه و مجله آموزشی کامپیوتر و فناوری

فوکس Focus

فوکس یا Focus چیست؟

فوکس (Focus) در رایانه مفهومی است که مشخص می‌کند کدام جز یا المان در یک واسط کاربری گرافیکی آماده دریافت ورودی و تعامل با کاربر می‌باشد. این المان می‌تواند شامل پنجره ها و اجزای داخلی آن‌ها (نظیر جعبه های متنی، دکمه ها و …) باشد.

به عنوان مثالی ساده اگر یک جعبه متنی قابل ویرایش، Focus را در اختیار داشته باشد کاربر می‌تواند با فشردن کلیدهای مربوط به کاراکترها در صفحه کلید، متنی را در این جعبه وارد کند. این درحالیست که اگر یک دکمه دارای Focus باشد معمولا فشردن کلید Enter معادل با کلیک کردن روی این دکمه خواهد بود.

المانی که دارای فوکس است معمولا با اندکی دقت در ظاهر آن برای کاربر قابل شناسایی است. به عنوان مثال اگر یک جعبه متنی دارای فوکس باشد احتمالا کرسر متنی در آن به صورت چشمک زن قابل مشاهده است. همین‌طور حاشیه اطراف برخی از المان ها (نظیر جعبه های متنی و دکمه ها) در زمانی که Focus را در اختیار دارند معمولا با رنگی متمایز و برای برخی المان های دیگر (نظیر جعبه های قابل تیک زدن) به صورت نقطه چین مشخص می‌شود.

فوکس Focus
در این پنجره، دکمه Save دارای Focus است. فشردن کلید Enter معادل با کلیک کردن روی این دکمه است؛ البته کاربر می‌تواند با کلید Tab یا کلیدهای چپ و راست روی سایر دکمه ها Focus کند.

البته لزوما تمام اجزا در یک واسط کاربری گرافیکی قابل فوکس (Focusable) نیستند. المان هایی که غیرفعال یا پنهان هستند از جمله این عناصر به شمار می‌روند. در عین حال تغییر فوکس به یک المان جدید باعث می‌شود المان قبلی فوکس خود را از دست بدهد.

روش های تغییر فوکس

کلیک یا لمس کردن

برای تغییر فوکس، ساده‌ترین راه کلیک کردن یا لمس کردن مستقیم المان موردنظر است. این سیاست که با نام Click to Focus شناخته می‌شود رایج‌ترین روش برای فوکس کردن روی یک المان به شمار می‌رود. به عنوان مثال در سیستم عامل ویندوز با کلیک کردن روی یک پنجره، پنجره Focus را در دست می‌گیرد. همین‌طور با کلیک کردن روی یکی از المان های داخلی این پنجره، المان موردنظر Focus را در اختیار می‌گیرد و آماده دریافت ورودی می‌شود.

فوکس Focus
فرم اینترنتی ثبت نام در یک سایت – در این تصویر، جعبه متنی اول دارای Focus است و کاربر با کمک صفحه کلید می‌تواند آن را تکمیل کرده و سپس با فشردن کلید Tab به سراغ جعبه دوم برود.

در سیاست دیگری موسوم به Focus Follows Mouse Pointer بدون نیاز به کلیک کردن، فوکس به پنجره ای منتقل می‌شود که نشانگر ماوس روی آن قرار گرفته است. این پنجره ممکن است به طور خودکار (احتمالا پس از کمی تأخیر) روی مابقی پنجره ها قرار بگیرد (AutoRaise) و یا با وجود اینکه آماده دریافت ورودی است به همان حالت (بخشی از آن) زیر پنجره های دیگر باقی بماند.

استفاده از صفحه کلید

روش دیگری که معمولا در رایانه ها برای تغییر فوکس به کار می‌رود استفاده از صفحه کلید است. در این روش که یک روش نسبی (Relative) به شمار می‌رود با فشردن کلید Tab می‌توانید به سراغ المان بعدی قابل فوکس بروید و با ترکیب Tab + Shift به المان قبلی فوکس کنید. ترتیب المان ها برای این منظور که با اصطلاح Tab Order (ترتیب Tab) نیز شناخته می‌شود معمولا براساس موقعیت فیزیکی المان ها یا توسط توسعه دهنده با اختصاص شماره‌ای تحت عنوان Tab Index مشخص می‌شود. در برخی موارد نیز امکان انتقال فوکس به المان های اطراف المان کنونی با کمک کلیدهای پیکانی وجود دارد.

استفاده از صفحه کلید به جای ماوس برای انتقال Focus به خصوص هنگام وارد کردن داده ها در یک جدول یا یک سند صفحه گسترده و همچنین هنگام تکمیل کردن فرم ها به سرعت بالاتر تعامل با واسط کاربری کمک می‌کند. اما در صورتی که لازم است یک المان مشخص در میان سایر المان ها فورا فوکس را در اختیار بگیرد روش مستقیم (کلیک کردن یا لمس المان) سریعتر خواهد بود.

در محیط های لمسی نیز معمولا از روش های مشابه نسبی برای جابجایی فوکس پشتیبانی شود. به عنوان مثال ممکن است هنگام وارد کردن داده ها در یک فرم امکان انتقال فوکس به المان بعدی با کمک کلید Next در صفحه کلید مجازی فراهم شده باشد.

تغییر فوکس خودکار

اگر ورودی یک المان دارای محدودیت خاصی باشد می‌توان با کمک برنامه نویسی امکان انتقال خودکار Focus به المان بعدی را فراهم نمود. برای مثال فرض کنید در یک جعبه متنی از یک فرم آنلاین، کاربر اجازه وارد کردن دو رقم برای تعیین سال تولد خود را داشته باشد. در این حالت می‌توان بلافاصله پس از دریافت ورودی مناسب، فوکس را به المان بعدی منتقل کرد.

فوکس و تجربه کاربری

معمولا به محض باز شدن یک پنجره یا نمایان شدن یک فرم، می‌بایست مهم‌ترین و پرکاربردترین المان آن Focus را در دست داشته باشد تا تعامل با واسط کاربری آسان‌تر شود. فراموش نکنید ترتیب مناسب برای تغییر Focus با کمک صفحه کلید نیز می‌تواند به یک تجربه کاربری قابل قبول منجر شود.

پیوندهای پیشنهادی تک دیک

لینک واژه در ویکیپدیا

امیرحسین شهسواری

عاشق دنیای رایانه و فناوری به خصوص برنامه نویسی هستم؛ یادگرفتن و البته یاد دادن چیزای جالبی که یاد گرفتم باعث خوشحالیم میشه و از اولویت‌های اصلی زندگیم به حساب میاد. از مدیریت و نوشتن در تک دیک هم واقعا لذت می‌برم :)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *