گرافیک برداری Vector Graphics

گرافیک برداری یا Vector Graphics چیست؟

گرافیک برداری (Vector Graphics) از خواص ریاضی نقاط، خطوط، منحنی‌ها، چندضلعی‌ها و … به عنوان اجزای تشکیل دهنده برای ترسیم یک تصویر رایانه‌ای استفاده می‌کند.

به عبارت بهتر، گرافیک‌های برداری تصاویری مبتنی بر بردارها (مسیرها یا منحنی‌ها) هستند که هرکدام از این مسیرها علاوه بر ویژگی‌هایی نظیر نقطه شروع و پایان یا نوع شکل (نظیر خط، دایره و …) دارای خواص مشخصی از قبیل رنگ خطوط و نحوه رنگ آمیزی داخل اشکال، میزان کلفتی خطوط و … نیز می‌باشد. این خواص با کمک مجموعه‌ای از دستورات و روابط ریاضی، نحوه‌ی ترسیم اجزای تصویر را مشخص می‌کنند. به این ترتیب هنگام بزرگنمایی یک گرافیک برداری، تصویر در ابعاد بزرگتر با همان خصوصیات و بدون افت کیفیت ترسیم می‌شود. این در حالی است که تصاویر بیت مپ (Bitmap) که به گرافیک شطرنجی (Raster Graphics) نیز مشهور هستند (مانند فرمت‌های BMP و JPG و GIF که مبتنی بر شبکه‌ای از پیکسل ها یا نقطه‌های رنگی هستند) در بزرگنمایی‌های مرسوم دچار شطرنجی شدن یا محو و تار شدن بخش‌هایی از تصویر می‌شوند.

به عنوان مثالی از کاربرد این تصاویر، لوگوی شرکتی  را درنظر بگیرید که در قالب گرافیک‌های برداری طراحی شده است. چاپ این لوگو در ابعاد کوچک روی کارت‌های ویزیت یا در ابعاد بسیار بزرگ روی بیلبوردهای تبلیغاتی با کیفیت یکسان قابل انجام خواهد بود. در حالی که چاپ لوگوی طراحی شده با رزولوشن پایین و فرمت بیت مپ در ابعاد یک بیلبورد (حداقل از نزدیک) به صورت کاملا شطرنجی دیده می‌شود.

بسیاری از فونت های امروزی نظیر فونت های TrueType نیز از منحنی‌های ریاضی برای توصیف شکل کاراکترها استفاده می‌کنند و به کاربر اجازه می‌دهند متن خود را در هر اندازه‌ای که مایل است بدون نگرانی از شطرنجی شدن حروف، تایپ و روی کاغذ چاپ نماید.

SVG (گرافیک برداری مقیاس پذیر یا Scalable Vector Graphics) یکی از پرکاربردترین فرمت‌‌های تصاویر برداری می‌باشد که در قالب یک استاندارد توسط کنسرسیوم وب جهانی (W3C) ارائه شده است. اغلب مرورگرهای وب از این فرمت تا حدودی پشتیبانی می‌کنند.

صفحه نمایش‌ها و اغلب چاپگرهای امروزی مبتنی بر مدل شطرنجی هستند؛ گرافیک‌های برداری برای نمایش یا چاپ شدن توسط این ابزارها باید در لحظه به فرمت شطرنجی تبدیل شوند. بسته به رزولوشن موردنیاز، ابعاد تصویر حاصل در فرمت بیت مپ مشخص می‌شود.

هرچند به طور کلی تبدیل از فرمت برداری به بیت مپ می‌تواند مزایایی از جمله پشتیبانی گسترده در دستگاه‌ها و سیستم‌های مختلف را به همراه داشته باشد اما با این تبدیل، امکان بزرگنمایی بدون افت کیفیت از دست خواهد رفت.

ویرایشگرهای گرافیک برداری

فرمت های برداری قادر به ترسیم آبجکت های اصلی نظیر خطوط، چندضلعی‌ها، منحنی‌های بزیه، دایره‌ها و بیضی‌ها می‌باشند و اغلب آن‌ها نیز امکان ترسیم متون با فونت‌های برداری و رنگ آمیزی شیب دار (Color Gradient) را فراهم می‌کنند. ویرایشگرهای گرافیک برداری علاوه بر امکان ترسیم این آبجکت‌ها معمولا از اعمالی نظیر جابجایی، چرخش و تغییر zorder آبجکت ها پشتیبانی می‌کنند. نرم افزار Inkscape از جمله مشهورترین نرم افزارهایی است که برای ویرایش و ساخت این نوع تصاویر به کار می‌رود.