تک دیک

واژه نامه و مجله آموزشی کامپیوتر و فناوری

فونت رایانه ای Computer Font

فونت رایانه ای یا Computer Font چیست؟

فونت رایانه ای (Computer Font) یا به اختصار فونت، گونه‌ای مشخص از سبک (استایل) های ظاهری نوشتاری را مشخص می‌کند که در رایانه برای تعیین طرح و شکل متن‌های دیجیتال یا چاپی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فونت های رایانه ای در قالب یک فایل شامل مجموعه‌ای از کاراکترها، اشکال، علائم و نمادهای گرافیکی همراه با ظاهری معین طراحی می‌شوند که نوع و نحوه نمایش متون را مشخص می‌کنند. گفتنی است در سیستم عامل ویندوز این فایل‌ها در پوشه Windows\Fonts نگه‌داری می‌شود.

ایجاد و طراحی فونت‌ها معمولا فرایندی تخصصی است که در آن‌ها از نرم افزارهای ویژه‌ای به نام ویرایشگر فونت (Font Editor) استفاده می‌شود. FontLab Studio و FontForge از جمله مشهورترین نرم‌افزارهای ویرایش فونت به شمار می‌روند.

فونت رایانه ای Computer Font
نمونه‌ای از نوشته‌هایی با فونت های مختلف

مهم‌ترین انواع فونت ها

از مهم‌ترین انواع Font ها می‌توان به فونت‌های بیت مپ (Bitmap) و فونت‌های برداری (Vector یا Outline) اشاره نمود.

در فونت های Bitmap، کاراکترها و علائم در قالب آرایه ای دو بعدی از پیکسل‌ها (همانند تصاویر بیت مپ) ذخیره می‌شوند. این درحالیست که فونت های برداری (مشابه با تصاویر برداری) از منحنی‌ها و دستورات ترسیمی برای توصیف اجزای نوشتاری استفاده می‌کنند و به این ترتیب هنگام تغییر اندازه یا بزرگنمایی، دستورات ترسیمی در مقیاسی متناسب با اندازه جدید اجرا شده و درنتیجه حاصلی بدون اعوجاج را در اختیار کاربر قرار می‌دهند.

با وجود اینکه قلم های Bitmap را نمی‌توان همانند نمونه‌های برداری بدون کاهش کیفیت، تغییر اندازه داد اما معمولا رندرینگ آن‌ها از سرعتی به مراتب بیشتر برخوردار است و علاوه بر این ایجاد آن‌ها نیز بسیار آسانتر از انواع برداری است. از همینرو این قلم ها بیشتر برای صفحه نمایش های کوچک یا کاربردهایی که نیاز چندانی به بزرگنمایی کاراکترها ندارند و همینطور مواردی که با محدودیت‌های سخت افزاری و پردازشی روبرو هستیم مناسب هستند.

از جمله مهم‌ترین فرمت های فونت بیت مپ می‌توان به PCF، BDF، SNF و FON اشاره نمود. فرمت های Type 1 و Type 3، و هم‌چنین TrueType و OpenType نیز از جمله مهم‌ترین فرمت های برداری Font ها به شمار می‌روند.

سریف و سنزسریف

فونت ها را از لحاظ وجود زواید در انتهای کاراکترها می‌توان به دو دسته سریف (Serif یا دارای زائده) و سنزسریف (Sans-serif یا بدون زائده) دسته بندی نمود. معمولا در متون چاپی از قلم های سریف برای خوانایی بهتر متن استفاده می‌شود.

فونت های با عرض متغیر و هم عرض

بسیاری از Font ها دارای عرض های مختلف برای کاراکترهای متفاوت هستند. به عنوان مثال در این نوع قلم ها معمولا حرف I نسبت به حرف M فضای افقی کمتری به خود اختصاص می‌دهد. در مقابل این نوع قلم ها، فونت های تک فاصله (Monospaced Fonts) یا تک عرض قرار دارند که در آن‌ها تمام کاراکترها فضای افقی یکسانی را اشغال می‌کنند.

کاربرد رایج قلم های Monospaced را می‌توان در ویرایشگرهای متنی، ویرایشگرهای کد (برای نگارش سورس کد) و اپلیکیشن های ترمینال مشاهده کرد که در آن‌ها استفاده از قلم های هم عرض باعث نظم بیشتر کاراکترها و خوانایی بهتر متن می‌شود.

پیوندهای پیشنهادی تک دیک

لینک واژه در ویکیپدیا

امیرحسین شهسواری

عاشق دنیای رایانه و فناوری به خصوص برنامه نویسی هستم؛ یادگرفتن و البته یاد دادن چیزای جالبی که یاد گرفتم باعث خوشحالیم میشه و از اولویت‌های اصلی زندگیم به حساب میاد. از مدیریت و نوشتن در تک دیک هم واقعا لذت می‌برم :)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *