خط فرمان لینوکس – شروع کار با خط فرمان
اولین ضربه هایتان را روی کلیدها وارد کنید
پس بیاید شروع کنیم. ایمولاتور ترمینال را اجرا کنید! بعد از اینکه بالا آمد، باید چیزی شبیه این را ببینیم:
این را یک پرامپتِ شل (shell prompt) می‌نامند و هر زمان که شل آماده دریافت ورودی باشد نمایان می‌شود. در حالی که (این پرامپت) ممکن است بسته به توزیع تا حدودی از نظر ظاهری متفاوت باشد معمولا شامل username@machinename شما خواهد بود (مترجم: منظور از username نام کاربری فعلی در سیستم عامل و منظور از machinename نامی است که به دستگاه یا ماشین شما اختصاص داده شده است)، و به دنبال آن دایرکتوری کاری فعلی (کمی بعدتر در این مورد بیشتر توضیح می‌دهیم) و یک علامت دلار قرار می‌گیرد.
توجه: اگر آخرین نویسه (یا کاراکتر) پرامپت به جای علامت دلار، علامت پوند (“#”) باشد، نشست ترمینال دارای امتیازات ابرکاربر (یا سوپریوزر) است. به این معنا که ما به عنوان کاربر root لاگین شده‌ایم یا ایمولاتور ترمینالی را انتخاب کرده‌ایم که امتیازات ابرکاربر (یا مدیریتی) را فراهم می‌کند.
با این فرض که تا اینجا همه چیز خوب است، بیایید کمی تایپ کنیم. عبارتی بی‌معنی مشابه نمونه زیر را در پرامپت وارد کنید (مترجم: و کلید اینتر را فشار دهید):
از آنجایی که این دستور بی‌معنی است شل این موضوع را به ما می‌گوید و به ما فرصت دیگری می‌دهد.
تاریخچه دستورات
اگر کلید پیکانی رو به بالا را فشار دهیم خواهیم دید که دستور قبلی kaekfjaeifj مجددا پس از پرامپت ظاهر می‌شود. این (قابلیت)، تاریخچه یا سابقه دستورات (command history) نامیده می‌شود. اغلب توزیع های لینوکس به صورت پیشفرض 1000 دستور آخر را به یاد می‌آورند. کلید پیکانی رو به پایین را فشار دهید و دستور قبلی ناپدید می‌شود.
جابجایی کرسر
دستور قبلی را با فشردن مجدد کلید پیکانی رو به بالا فراخوانی کنید. اگر کلیدهای پیکانی چپ و راست را امتحان کنیم، خواهیم دید چگونه می‌توانیم کرسر (یا مکان نما) را هرجایی از خط فرمان قرار دهیم. این (امکان)، ویرایش دستورات را آسان می‌کند.
چند کلمه در مورد ماوس و فوکس
هرچند همه چیز شل در رابطه با صفحه کلید است، شما می‌توانید از ماوس هم در ایمولاتور ترمینال خود استفاده کنید. مکانیزمی که در سیستم پنجره ایکس (X Window System – موتور زیربنایی که سبب می‌شود رابط کاربری گرافیکی یا GUI کار کند) تعبیه شده است از یک روش کپی و پیست سریع پشتیبانی می‌کند. اگر متنی را با پایین نگه داشتن دکمه چپ ماوس و کشیدن ماوس روی آن هایلایت کنید (یا روی یک کلمه دابل کلیک کنید)، متن در بافری کپی می‌شود که توسط ایکس نگهداری می‌شود. فشردن دکمه میانی ماوس باعث می‌شود متن در محل کرسر پیست شود. امتحانش کنید.
توجه: وسوسه نشوید که از Ctrl-c و Ctrl-v برای کپی و پیست داخل یک پنجره ترمینال استفاده کنید. این (میانبرها) کار نمی‌کنند. این کدهای کنترلی معانی متفاوتی برای شل دارند و سال‌ها پیش از انتشار مایکروسافت ویندوز (Microsoft Windows) اختصاص داده شده‌اند.
محیط دسکتاپ گرافیکی شما (به احتمال زیاد KDE یا GNOME)، در تلاش برای اینکه رفتاری شبیه به ویندوز داشته باشد، احتمالا سیاست فوکس (focus) خود را روی “برای فوکس، کلیک کن” تنظیم کرده است. این بدان معناست که برای اینکه یک پنجره فوکس را به دست بیاورد (فعال شود) لازم است روی آن کلیک کنید. این برخلاف رفتار X سنتی یعنی “فوکس، ماوس را دنبال می‌کند” است که می‌گوید یک پنجره همین که ماوس از روی آن عبور می‌کند فوکس را به دست می‌آورد. پنجره تا وقتی روی آن کلیک نکنید به پیش زمینه نمی‌آید اما می‌تواند ورودی را دریافت کند. تنظیم سیاست فوکس روی “فوکس، ماوس را دنبال می‌کند” روش کپی و پیست را حتی مفیدتر (هم) می‌کند. اگر می‌توانید امتحانش کنید (برخی محیط های دسکتاپ مانند یونیتی اوبونتو دیگر از آن پشتیبانی نمی‌کنند). فکر می‌کنم اگر فرصتی به آن بدهید آن را ترجیح بدهید. این تنظیمات را در برنامه پیکربندی مدیر پنجره‌تان خواهید یافت.
متن بالا بخشی از ترجمه کتاب The Linux Command Line (به فارسی: خط فرمان لینوکس) نوشته William Shotts است که نسخه اصلی آن از طریق وبسایت رسمی کتاب (https://linuxcommand.org) قابل دسترسی است. (فهرست مطالب کتاب خط فرمان لینوکس).
