اسکرین سیور Screensaver

محافظ صفحه نمایش یا اسکرین سیور (Screensaver) چیست؟

اسکرین سیور (Screensaver یا Screen saver) به گونه‌ای از برنامه های کامپیوتری گفته می‌شود که معمولا در صورت عدم تعامل کاربر با کامپیوتر (یا عدم استفاده از آن) پس از مدت زمانی مشخص اجرا می‌شود و یک صفحه خالی یا تصاویر متحرکی را به صورت تمام صفحه به نمایش درمی‌آورد. در زبان فارسی معمولا از معادل محافظ صفحه نمایش برای این اصطلاح استفاده می‌شود.

توجه داشته باشید اصطلاح متفاوت دیگری موسوم به اسکرین پروتکتور (Screen Protector) نیز وجود دارد که در زبان فارسی با همان عنوان محافظ صفحه نمایش ترجمه می‌شود.

ویژگی ها و جزئیات محافظ صفحه نمایش

اگر برای مدت زمانی مشخص کاربر از تعامل با دستگاه خودداری کند (به عنوان مثال از ماوس و صفحه کلید استفاده نکند) اسکرین سیور در صورت فعال بودن به شکل خودکار اجرا می‌شود. این مدت زمان معمولا توسط کاربر قابل تغییر است. کاربر در زمان اجرای اسکرین سیور می‌تواند با فشردن کلیدهای صفحه کلید یا تکان دادن و فشردن کلیدهای ماوس از اسکرین سیور خارج شود.

Screensaver ها محتواهای مختلفی را دربرمی‌گیرند. نمایش مجموعه‌ای از تصاویر به صورت اسلایدشو، نمایش متن به صورت متحرک، نمایش فراکتال‌های متحرک و حتی انیمیشن‌های جذاب‌تر (مانند یک آکواریوم حاوی ماهی‌های در حال حرکت) از جمله سوژه‌های مورد استفاده در اسکرین سیورهاست.

برخی از Screen saver ها دارای تنظیماتی هستند که توسط کاربر نیز قابل تغییر است. سرعت حرکت یا نمایش انیمیشن از جمله رایج‌ترین این تنظیمات هستند.

اغلب سیستم عامل های مورد استفاده در کامپیوترها به صورت داخلی امکان اجرا و نمایش Screen saver را فراهم می‌کنند. با این حال فراموش نکنید اسکرین سیور صرفا به کامپیوترها محدود نمی‌شود. بسیاری از دستگاه‌های مجهز به صفحه نمایش یا قابل اتصال به نمایشگرها از جمله تلویزیون های مدرن و کنسول های بازی نیز از اسکرین سیور پشتیبانی می‌کنند.

کاربردهای قدیمی و امروزی Screen saver

هدف ابتدایی اسکرین سیورها جلوگیری از بروز پدیده‌ای موسوم به سوختگی (burn-in) است که اغلب در صفحه نمایش های قدیمی CRT و پلاسما مشاهده می‌شود. به عبارت بهتر در نمایشگرهای فسفری، استفاده غیریکنواخت از پیکسل ها به مدت طولانی (برای مثال با نمایش تصاویر ثابت) می‌تواند باعث ماندگار شدن نمایی شبح‌گونه از تصویر و کاهش کیفیت صفحه نمایش شود. مشکلی که اجرای اسکرین سیور و نمایش یک صفحه خالی یا تصاویر متحرک می‌تواند از بروز آن جلوگیری کند.

هرچند صفحه‌نمایش‌های مدرن در برابر پدیده فوق آسیب‌پذیر نیستند اما اسکرین سیورها کارایی‌های دیگر خود را همچنان حفظ کرده‌اند.

یکی از رایج‌ترین کاربردهای امروزی محافظ های صفحه نمایش به جنبه زیبایی و سرگرمی آن‌ها مربوط می‌شود. از سوی دیگر بسیاری از اسکرین سیورها به هنگام خروج پیش از اینکه به کاربر اجازه دهند کار خود را با دستگاه ادامه دهد می‌توانند با درخواست کلمه عبور نقش یک لایه امنیتی را ایفا کنند. به این ترتیب در صورتی که کاربر دستگاه را برای مدتی رها کرده باشد امکان استفاده از آن توسط کاربران غیرمجاز کاهش پیدا می‌کند.

برخی از Screensaver ها نیز از منابع بلااستفاده سیستم برای انجام کارهای مفید نظیر رایانش توزیع شده بهره می‌برند.

آیا لازم است از اسکرین سیور استفاده کنم؟

همانطور که گفته شد صفحه نمایش های امروزی (مانند LCD ها) در برابر پدیده burn-in آسیب‌پذیر نیستند. بنابراین برخلاف عنوان این برنامه ها، کاربرد محافظت از صفحه نمایش برای آن‌ها تقریبا منسوخ شده است. با این حال ممکن است با وجود سایر کاربردهای بیان شده همچنان ترجیح دهید از Screensaver ها استفاده کنید.

فراموش نکنید محافظ صفحه نمایش در کنار مزایا و کاربردهایی که برای آن بیان شد معایبی هم دارد. اجرای این برنامه ها حین روشن بودن مانیتورهای مدرن می‌تواند به استهلاک بیشتر آن‌ها منجر شود. به علاوه اسکرین سیورهای پیچیده با گرافیک‌های سه بعدی و پردازش‌های سنگین می‌توانند باعث افزایش مصرف برق شوند.

با این تفاسیر خاموش کردن صفحه نمایش در مواقعی که برای مدتی نسبتا طولانی (برای مثال 10 یا 30 دقیقه) از دستگاه استفاده نمی‌کنید بهترین روش برای محافظت از آن خواهد بود. گفتنی است اغلب سیستم عامل ها از جمله ویندوز امکان مدیریت مصرف انرژی، قرار دادن مانیتور در حالت کم مصرف و خاموش کردن خودکار مانیتور در صورت عدم استفاده از دستگاه را برای کاربر فراهم کرده‌اند.