تک دیک

واژه نامه و مجله آموزشی کامپیوتر و فناوری

جاوااسکریپت JavaScript

جاوااسکریپت یا JavaScript چیست؟

جاوااسکریپت (JavaScript یا به اختصار JS)، یک زبان برنامه‌نویسی اسکریپتی و سطح بالاست که در کنار HTML و CSS یکی از اصلی‌ترین تکنولوژی‌های توسعه‌ی وب محسوب می‌شود. بسیاری از وبسایت‌ها از جاوا اسکریپت برای برنامه‌نویسی و تعیین رفتار صفحات وب در سمت کلاینت (Client-side) استفاده می‌کنند.

نمایی از یک قطعه کد جاوااسکریپت یا JavaScript برای برنامه سلام دنیا که عبارت Hello, World! را با دو روش نمایش می‌دهد.
نمایی از یک قطعه کد JavaScript

JavaScript یک زبان تفسیری (Interpreted) یا کامپایل شده در لحظه (just-in-time compiled) است. در نتیجه، دستورات این زبان لازم نیست به صورت از پیش‌آماده‌شده کامپایل شوند. جاوااسکریپت مبتنی بر استاندارد ECMAScript است. به علاوه در اکثر مرورگرهای وب امروزی، به صورت پیش‌فرض و بدون نیاز به نصب افزونه یا بسته‌های تکمیلی از این زبان پشتیبانی می‌شود. جالب است بدانید ریشه‌های JavaScript به مرورگر Netscape Navigator باز می‌گردد.

از نظر فنی کدهای JavaScript را می‌توان به صورت داخلی در بخش <head> یا <body> فایل‌های HTML قرار داد. هم‌چنین می‌توان کل اسکریپت‌های این زبان را داخل یک فایل جداگانه با پسوند js ذخیره کرد و سپس آن‌ها را در اسناد مختلف HTML فراخوانی نمود. به این نوع اسکریپت‌ها، جاوااسکریپت خارجی (یا External) گفته می‌شود و این امکان را فراهم می‌آورد که بتوان بدون نیاز به تکرار قطعات کد از آن‌ها برای تمامی صفحات مختلف یک سایت استفاده کرد.

با وجود اینکه بیشترین کاربرد این زبان، افزودن رفتار قابل اجرا در سمت کلاینت به صفحات HTML می‌باشد اما امروزه کدهای JavaScript می‌توانند در سمت سرور (Server-side) نیز اجرا شوند. به عنوان یکی از محبوب‌ترین محیط‌های رانتایم برای این حالت می‌توان به Node.js اشاره کرد.

جاوا و جاوااسکریپت

هرچند جاوا و جاوااسکریپت از نظر ساختاری هر دو مشابه زبان برنامه نویسی C و دارای نام‌های مشابهی هستند اما چه از نظر کاربرد و چه از نظر ماهیت طراحی، تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند. به علاوه Java یک زبان برنامه‌نویسی کامپایل‌شده است درحالیکه JavaScript یک زبان اسکریپتی تفسیری است.

کاربردهای JavaScript

از جمله کاربردهای رایج JS که در بسیاری از سایت‌های امروزی قابل مشاهده است می‌توان به مواردی مانند:

  • مرتب‌سازی جداول
  • ایجاد اسلایدر تصاویر
  • واکنش نشان دادن به رویدادها
  • اعتبارسنجی مقادیر داده‌ها در فرم های وب
  • تشخیص مرورگر و سیستم‌عامل کاربر
  • افزودن محتوا به صفحه بدون بارگیری مجدد آن (با کمک Ajax)
  • متحرک‌سازی المان‌های موجود در صفحات وب
  • ایجاد بازی‌های قابل اجرا در مرورگر
  • و کنترل پخش موسیقی و ویدیو با امکانات و جلوه‌های ویژه

اشاره کرد.

امیرحسین شهسواری

عاشق دنیای رایانه و فناوری به خصوص برنامه نویسی هستم؛ یادگرفتن و البته یاد دادن چیزای جالبی که یاد گرفتم باعث خوشحالیم میشه و از اولویت‌های اصلی زندگیم به حساب میاد. از مدیریت و نوشتن در تک دیک هم واقعا لذت می‌برم :)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *