یوتیلیتی – نرم افزار سودمند Utility Software

یوتیلیتی یا نرم افزار سودمند Utility Software چیست؟

نرم افزار سودمند (Utility Software) یا به اختصار یوتیلیتی (Utility) گونه‌ای از نرم افزارهای سیستمی است که به منظور تسهیل امور مرتبط با آنالیز، پیکربندی، بهینه سازی (بهبود کارایی) و نگه داری یک رایانه به کار می‌رود. به عبارت بهتر این نرم افزارها معمولا برای پشتیبانی از زیرساخت های رایانه و مدیریت منابع سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تعدادی از نرم افزارهای سودمند پرکاربرد و اصلی همراه با اغلب سیستم عامل های امروزی عرضه می‌شود. با این حال کاربر می‌تواند برای دسترسی به امکانات بیشتر، از نرم افزارهای شخص ثالث و تخصصی‌تر استفاده کند.

مثال هایی از نرم افزارهای سودمند

یوتیلیتی ها در حوزه‌های مختلفی از امنیت گرفته تا مدیریت فایل و دیسک، افزایش کارایی سیستم و … مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله انواع نرم افزارهای سودمند می‌توان به ضد بدافزارها (برای مقابله با ویروس ها، تروجان ها و …)، نرم افزارهای مدیریت کلیپ بورد، ابزارهای پاک سازی رجیستری، نرم افزارهای مدیریت شبکه، نرم افزارهای نظارت سیستمی (برای پایش کارایی سیستم)، نرم افزارهای بررسی سلامت سخت افزار، ویرایشگرهای دیسک، ابزارهای نرم افزاری تعمیر دیسک و رفع قطعه قطعه شدگی دیسک (Disk Defragmenter)، نرم افزارهای ایجاد آرشیو، فشرده سازی و رمزنگاری فایل ها، نرم افزارهای تهیه بک آپ و نرم افزارهای مدیریت فایل اشاره کرد.

یوتیلیتی ها و اپلیکیشن ها

یوتیلیتی ها از برخی جهات در نقطه مقابل نرم افزارهای کاربردی (اپلیکیشن ها) قرار می‌گیرند. در واقع فارغ از تفاوت در کاربردهای این نوع نرم افزارها، بسیاری از نرم افزارهای سودمند صرفا توسط کاربرانی استفاده می‌شوند که دارای سطح دانش بیشتری در حوزه رایانه هستند. عدم برخورداری از دانش کافی در حین کار با این نرم افزارها ممکن است منجر به اتفاقاتی شود که فایل های کاربر یا وضعیت سیستم را در حالتی نامناسب قرار دهد. این در حالیست که اپلیکیشن های مختلف نظیر واژه پردازها، صفحات گسترده، ویرایشگرهای تصویر و … عموما به منظور انجام کارهایی استفاده می‌شوند که برای کاربران معمولی (با دانش نه چندان بالا پیرامون ساختار رایانه) مفید می‌باشد.