چرخ اسکرول Scroll wheel

چرخ اسکرول (Scroll wheel) یا چرخ ماوس (Mouse wheel) چیست؟

چرخ اسکرول (Scroll wheel) المانی چرخ مانند است که برای اسکرول کردن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجایی که این اصطلاح معمولا به چرخ های کوچکی اشاره می‌کند که در اغلب ماوس های امروزی وجود دارد این چرخ ها با عنوان چرخ ماوس (Mouse wheel) نیز شناخته می‌شوند.

ظاهر و محل قرارگیری چرخ اسکرول در ماوس

چرخ اسکرول در قالب یک قطعه چرخ مانند روی اغلب ماوس های امروزی تعبیه شده و در برخی موارد دارای ظاهری دندانه دندانه است. این چرخ معمولا مابین دو دکمه سمت راست و سمت چپ ماوس قرار می‌گیرد. بخش عمده این چرخ داخل بدنه ماوس پنهان شده است و تنها قسمت کوچکی از آن قابل مشاهده است.

با توجه به محل قرارگیری چرخ ماوس، انگشت اشاره و انگشت وسط بهترین انگشت‌هایی هستند که برای تعامل و کار با این چرخ پیشنهاد می‌شود.

روی اغلب ماوس ها تنها یک چرخ اسکرول درنظر گرفته شده است که معمولا از آن برای اسکرول عمودی استفاده می‌شود. با این حال برخی از ماوس ها مجهز به دو چرخ مجزا برای اسکرول آسان‌تر در هر دو جهت عمودی و افقی هستند. در این حالت چرخ ویژه اسکرول افقی ممکن است در نزدیکی چرخ اصلی یا در محلی متفاوت (مانند جداره ماوس) قرار گرفته باشد.

ساختار بازدارنده فراهم شده برای اغلب چرخ‌های ماوس کمک می‌کند کنترل میزان چرخش توسط کاربر آسان‌تر شود. در صورت نبود این ویژگی گیره مانند، ماوس ویل به شکل پیوسته چرخانده می‌شود و همین موضوع می‌تواند اسکرول تدریجی را دشوارتر کند.

عملکرد و کاربردهای رایج چرخ اسکرول

همانطور که گفته شد گونه متداول Scroll wheel در ماوس های امروزی تنها در یک نسخه و صرفا برای اسکرول عمودی به کار می‌رود. معمولا با چرخاندن این چرخ به سمت پایین (یا نزدیک به بدن) عمل اسکرول به سمت پایین انجام می‌شود. به همین ترتیب با چرخاندن چرخ اسکرول به سمت بالا (یا دور از بدن) عمل اسکرول به سمت بالا انجام می‌شود.

توجه داشته باشید در حالت معمول، اسکرول به سمت پایین باعث انتقال محتوا به سمت بالا می‌شود. به این ترتیب قسمتی از محتوایی که پایین بخش در حال اسکرول قرار دارد نمایان می‌شود.

از سوی دیگر اسکرول به سمت بالا باعث انتقال محتویات به سمت پایین می‌شود. درنتیجه این عمل، قسمتی از محتوایی که بالای بخش در حال اسکرول قرار دارد نمایان می‌شود.

در تاچ پدها عملکرد منتسب به Scroll wheel به شکل‌های مختلفی پیاده سازی می‌شود. به عنوان مثال در برخی از تاچ پدها ناحیه‌ای در لبه‌ها برای اسکرول افقی و عمودی درنظر گرفته می‌شود. در نمونه‌ای دیگر نیز از حرکات لمسی چندانگشتی برای اسکرول کردن در تاچ پدها استفاده می‌شود.

سایر کاربردها

جالب است بدانید کاربردهای چرخ ماوس تنها به اسکرول کردن محدود نمی‌شود. از این چرخ در اغلب ماوس ها به عنوان دکمه سوم یا میانی نیز استفاده می‌شود و کاربر می‌تواند با فشردن آن به عملکرد کلیک میانی (Middle-click) دست پیدا کند. بستن زبانه مرورگر و باز کردن لینک در زبانه جدید از جمله کاربردهایی است که برای فشردن چرخ ماوس در اغلب ماوس ها (به عنوان کلید سوم) قابل ذکر است.

از دیگر کاربردهای رایج Scroll wheel می‌توان به

• تغییر گزینه انتخاب شده در یک لیست کشوئی
• بزرگنمایی و کوچک کردن محتوای در حال نمایش
• تغییر تصویر یا صفحه در حال نمایش در برخی از برنامه‌های اسلایدشو و پرزنتیشن
• کاهش و افزایش مقدار عددی در اسپینر (Spinner)
• جابجایی شاخص در نوار لغزنده یا اسلایدر (Slider)
• تغییر نوع سلاح در برخی از بازی های کامپیوتری

و … اشاره کرد.