نصب Installation
نصب یا Installation چیست؟
نصب (Installation) یا اینستال کردن به فرایندی گفته می‌شود که طی آن یک نرم‌افزار رایانه‌ای برای اجرا شدن در آینده آماده می‌شود. این فرایند تنها یک بار انجام می‌شود و از آن پس می‌توان برنامه را بدون نصب مجدد اجرا و مورد استفاده قرار داد. گفتنی است واژه Setup نیز معادل Installation می‌باشد.
با توجه به اینکه ست‌آپ یا اینستال کردن برنامه‌ها شامل اقداماتی است که انجام دستی آن‌ها زمان‌بر و دشوار است یا از عهده کاربران مبتدی برنمی‌آید اغلب نرم‌افزارها به صورت یک برنامه نصب‌کننده (Installer) عرضه می‌شوند که کاربر می‌تواند با اجرای آن فرایند نصب را تکمیل کند.
رایج‌ترین نوع Installer ها به صورت Wizard (جادوگر) می‌باشد که در آن طی گام‌هایی ساده اطلاعاتی از قبیل مکان ایجاد فایل‌ها، نام شرکت و اطلاعات فعال‌سازی از کاربر درخواست می‌شود. هم‌چنین به کاربر اجازه داده می‌شود قابلیت‌های ثانویه و بخش‌هایی که به آن‌ها نیاز ندارد را حذف کند و یا توافق‌نامه‌ی رعایت قوانین را تأیید کند. البته برخی از فرایندهای نصب که به Silent Installation (نصب بی صدا) موسومند به واکنش کاربر و وارد کردن اطلاعات نیازی ندارند. نوع دیگری از نصب‌ها نیز وجود دارد که به صورت خودکار در زمانی مشخص رخ می‌دهند (نصب خودکار درایورها هنگام اتصال یک قطعه‌ی سخت‌افزاری به رایانه از این نوع به شمار می‌رود).
با اینکه بسیاری از نرم‌افزارها (از جمله اپلیکیشن‌های موبایل، سیستم‌عامل‌ها و حتی افزونه‌ها) پیش از آنکه اجرا شوند نیاز به نصب دارند اما برخی از نرم‌افزارها (نظیر نرم‌افزارهای قابل حمل، سیستم‌عامل‌های زنده، وب اپلیکیشن‌ها و …) از این قاعده مستثنی بوده و بدون نیاز به هیچ گونه نصبی به راحتی قابل اجرا و استفاده هستند.
معکوس اینستال
فرایند معکوس Install، حذف نرم افزار یا Uninstall نامیده می‌شود. لازم به ذکر است با توجه به اینکه اعمالی که در حین Setup انجام می‌شود منحصر به ایجاد فایل‌های نرم افزار نمی‌شود بنابراین فرایند Uninstall نیز در اغلب موارد چیزی فراتر از حذف این فایل‌هاست. در نتیجه توجه داشته باشید برای حذف صحیح یک نرم افزار باید از فایل Uninstall مربوط به آن یا بخش‌های در نظرگرفته شده در سیستم عامل استفاده کنید.
در فرایند نصب یا اینستال چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؟
اعمال مختلفی می‌تواند در فرایند setup انجام شود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بررسی پیش‌نیازهای نرم افزاری و سخت افزاری
- بررسی و حذف فایل‌های مرتبط با نسخه‌های پیشین نرم افزار
- ایجاد فایل‌های مورد نیاز نرم افزار
- ایجاد داده‌های مربوط به تنظیمات و پیکربندی برنامه
- ایجاد میانبر برای دسترسی آسانتر کاربر به نرم افزار
- فعال‌سازی نرم افزار
- و …
نرم‌افزارهای ایجاد Installer
به منظور انتشار یک نرم افزار معمولا از ابزارهایی برای تسهیل ایجاد نرم‌افزار نصب‌کننده استفاده می‌شود. InstallAnywhere و InstallShield و Wise Installation Studio از جمله مشهورترین این ابزارها به شمار می‌روند.
پیوندهای پیشنهادی تک دیک
