تک دیک

واژه نامه و مجله آموزشی کامپیوتر و فناوری

سی دی یا لوح فشرده Compact Disk – CD

سی دی (لوح فشرده) یا CD چیست؟

لوح فشرده (Compact Disc) یا به اختصار سی دی (CD)، نوعی فضای ذخیره‌ی داده در قالب دیسک‌های نوری است که با هدف نگه داری و پخش صوت، به صورت مشترک توسط شرکت‌های سونی و فیلیپس در اوایل دهه 1980 میلادی ساخته شد.

به مرور گونه‌ای از لوح های فشرده تولید شد که برای ذخیره‌ی داده مورد استفاده قرار می‌گرفتند و به CD-ROM (لوح فشرده فقط خواندنی) موسوم بودند. پس از آن انواع مختلفی از لوح فشرده، نظیر CD-R (فضای ذخیره داده و صوت با قابلیت یک بار نوشتن)، CD-RW (لوح فشرده با قابلیت نوشتن مجدد)، VCD (لوح فشرده ویدیویی)، Photo CD و … روانه‌ی بازار شد.

لوح‌های فشرده در مدت زمانی کوتاه توانستند انقلابی بزرگ در صنعت موسیقی دیجیتال برپا کنند. در اوایل قرن 21 تقریبا در حجم گسترده‌ای سی‌دی‌پلیرها جایگزین دستگاه‌های پخش کاست در خودروها شدند. با وجود اینکه در سال های اخیر ظهور پخش کننده‌های همراه، دیسک‌های نوری با ظرفیت‌های بسیار بالاتر و سرویس‌های اشتراک فایل و موسیقی ابری، سهم CD ها را در کشورهای توسعه‌یافته با کاهش شدیدی روبرو کرده است اما همچنان یکی از گزینه‌های مناسب برای توزیع موسیقی به شمار می‌روند.

مشخصات فیزیکی و عملکردی سی دی‌ها

CD های استاندارد، دارای قطر 120 میلی‌متر و ضخامت 1.2 میلی‌متر هستند و قادر به نگه‌داری حداکثر 80 دقیقه صوت فشرده نشده یا 700 MiB داده می‌باشند. مینی‌سی‌دی‌ها نیز نمونه‌هایی کوچکتر از سی‌دی‌ها هستند که دارای قطر 60 تا 80 میلی‌متر بوده و قادرند تا حداکثر 24 دقیقه صوت و یا 210 MiB داده را در خود ذخیره کنند. معمولا از مینی‌سی‌دی‌ها برای عرضه‌ی درایورهای دستگاه‌ها استفاده می‌شود. گفتنی است نمونه‌های پیشرفته‌تر دیسک‌های نوری نظیر DVD ها و Blu-ray ها نیز دارای همین مشخصات ابعادی هستند. به این ترتیب اغلب DVD Player ها و BD Player ها قادر به خواندن CD ها نیز هستند.

لازم به ذکر است در CD Player ها از لیزر نزدیک به فروسرخ (با طول موج 780 نانومتر) برای خواندن محتوای دیسک استفاده می‌شود. محتوای دیجیتال از طریق ایجاد حفره‌های بسیار کوچکی (به نام Pit) در یک لایه مخصوص پلی‌کربناتی ذخیره می‌شوند. تغییر از حفره به بخش مسطح (یا Land) و برعکس نشان‌دهنده‌ی مقدار باینری 1 و عدم تغییر ارتفاع، نشان‌دهنده‌ی تعدادی 0 خواهد بود. نور تابیده شده به سطح CD پس از برخورد با یک لایه‌ی درخشان در CD به حسگری در پلیر بازتابانده می‌شود. تغییرات ارتفاع میان حفره‌ها و بخش‌های مسطح روی نحوه‌ی انعکاس نور اثر گذاشته و به این ترتیب محتوای دیسک خوانده می‌شود.

در ضمن سرعت خواندن و نوشتن پایه (1x) برای CD ها 153.6 kB/s (یعنی چیزی حدود یک نهم نرخ پایه DVD) است.

لوح فشرده یا سی دی CD
لوح فشرده یا CD

پیوندهای پیشنهادی تک دیک

لینک واژه در ویکیپدیا

امیرحسین شهسواری

عاشق دنیای رایانه و فناوری به خصوص برنامه نویسی هستم؛ یادگرفتن و البته یاد دادن چیزای جالبی که یاد گرفتم باعث خوشحالیم میشه و از اولویت‌های اصلی زندگیم به حساب میاد. از مدیریت و نوشتن در تک دیک هم واقعا لذت می‌برم :)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *