موتور جستجو Search Engine

موتور جستجو یا Search Engine چیست؟

موتور جستجو یک سامانه‌ی بازیابی اطلاعات است که به کاربر در یافتن اطلاعات موردنیازش در یک سیستم رایانه‌ای کمک می‌کند. نتایج حاصل از جستجو توسط این سامانه ها معمولا در قالب یک لیست نمایش داده می‌شود.

موتورهای جستجو به طور کلی قادر هستند فرایند یافتن انواع گوناگونی از اطلاعات را تسهیل کرده و زمان موردنیاز برای انجام این کار را به طور قابل توجهی کاهش دهند. این سامانه ها با فراهم کردن یک واسط کاربری این امکان را برای کاربر مهیا می‌کنند که شاخصی را در مورد آیتم موردنظر خود مشخص کنند و موتور جستجو نیز آیتم هایی که با این شاخص مطابقت دارند را پیدا نماید. این شاخص به پرس و جو یا کوئری جستجو (Search Query) موسوم است.

در موتورهای جستجوی متنی، کوئری جستجو در قالب تعدادی کلمه بیان می‌شود و موتور جستجو به دنبال این کلمات در یک یا تعدادی سند می‌گردد و نتایج به دست آمده معمولا به ترتیب وقوع مرتب می‌شوند. در انواع دیگر موتورهای جستجو نیز نتایج بر اساس فاکتورهای مختلف رتبه بندی و مرتب می‌شوند.

موتور جستجوی وب

با وجود اینکه این اصطلاح یک واژه‌ی عام و کلی است اما در میان عموم مردم، نوع خاصی از موتورهای جستجو تحت عنوان موتور جستجوی وب (Web Search Engine) بیشتر از سایر موتورهای جستجو شناخته شده است. این نوع موتور جستجو سامانه‌ای است که امکان جستجو در فضای وب را فراهم می‌آورد. نتایج حاصل از جستجو در این نوع سامانه برای کاربر در قالب صفحاتی موسوم به صفحات نتایج موتور جستجو نمایش داده می‌شود.

اکثر موتورهای جستجوی وب امروزی نظیر موتورهای جستجوی گوگل و یاهو همگی از نوعی ربات اینترنتی تحت عنوان خزنده وب (Web Crawler) برای گردش و جمع‌آوری اطلاعات از وبسایت‌های مختلف استفاده می‌کنند. این صفحات وب با اختصاص واژه‌های مرتبط و … ایندکس می‌شوند تا به هنگام جستجو، نتایج با سرعت بیشتری (تقریبا در همان لحظه) در اختیار کاربر قرار بگیرد.

گوگل (Google)، یاهو (!Yahoo)، بینگ (Bing)، بایدو (Baidu)، یاندکس (Yandex)، آسک (Ask) و AOL از جمله مهم‌ترین موتورهای جستجوی وب در جهان می‌باشند. در میان این موتورهای جستجو، گوگل توانسته است با ارائه نتایج بهتر و دقیق‌تر به محبوب‌ترین موتور جستجو در اغلب کشورها تبدیل شود. گفتنی است یوز و پارسی جو نیز از مهم‌ترین موتورهای جستجوی ملی ایران به شمار می‌روند که می‌تواند در جستجوی وبسایت‌های فارسی نتایج مناسبی را ارائه کند.

با توجه به اینکه معمولا بخش قابل توجهی از ترافیکی که روانه وبسایت‌ها می‌شود از سوی موتورهای جستجو به وجود می‌آید در نتیجه کسب رتبه و مکان مناسب در میان نتایج یک جستجوگر وب از اهمیت بالایی برخوردار است. فرایندی که طی آن تلاش می‌شود میزان و موقعیت نمایش صفحات یک وبسایت در نتایج موتورهای جستجو افزایش و بهبود پیدا کند سئو  (SEO) یا بهینه سازی موتور جستجو نامیده می‌شود. موتورهای جستجو از روش‌های مختلفی برای رتبه بندی وبسایت‌ها و نتایج مرتبط با یک کوئری استفاده می‌کنند. یکی از مشهورترین الگوریتم هایی که توسط گوگل برای رتبه بندی صفحات وب استفاده می‌شود PageRank نام دارد.

جالب است بدانید تمامی وبسایت ها و صفحات وب از طریق موتورهای جستجوی وب متداول قابل جستجو نیستند. این بخش عظیم از فضای وب که به دلایلی از ایندکس و دیده شدن توسط موتورهای جستجو پنهان می‌مانند با نام وب عمیق (Deep Web) شناخته می‌شود.