تک دیک

واژه نامه و مجله آموزشی کامپیوتر و فناوری

بررسی دستور زبان – بررسی گرامر Grammar check

بررسی دستور زبان یا Grammar check چیست؟

بررسی دستور زبان یا بررسی گرامر (Grammar check) قابلیتی نرم افزاری است که برای شناسایی خطاهای دستور زبانی موجود در متن به کار می‌رود. نرم افزار مستقل یا بخشی از یک نرم افزار که وظیفه بررسی گرامری را بر عهده دارد بررسی کننده گرامر (Grammar checker) نامیده می‌شود.

نرم افزارهای واژه پرداز مانند مایکروسافت ورد (Microsoft Word) از جمله رایج‌ترین برنامه‌هایی هستند که به صورت داخلی یا با کمک افزونه ها از این ویژگی پشتیبانی می‌کنند. با این حال نرم افزارهای مستقل و حتی سرویس های آنلاین متعددی نیز وجود دارد که به صورت اختصاصی برای بررسی و تصحیح گرامر متن طراحی شده‌اند.

گرامر چکرها به کاربر در شناسایی سریع و خودکار اشتباهات دستور زبانی موجود در متن کمک می‌کنند و بالتبع امکان اصلاح سریع آن‌ها توسط کاربر یا تصحیح خودکار آن‌ها را فراهم می‌آورند. این قابلیت در صورت پیاده‌سازی مناسب به ایجاد متون فاقد غلط گرامری و همچنین افزایش سرعت و دقت غلط یابی کمک می‌کند. گفتنی است مزیت بررسی گرامری به‌خصوص هنگام نوشتن به زبان‌های غیرمادری یا زبان‌هایی که کمتر با آن‌ها آشنا هستید دوچندان خواهد بود.

بررسی دستور زبان - بررسی گرامر - گرامر چک Grammar check

جزئیات بررسی کننده های گرامر

فرایند بررسی دستور زبان ممکن است به صورت خودکار هنگام تایپ یا وارد کردن متن انجام شود. در بسیاری از موارد نیز برای کاهش مزاحمت و جلوگیری از پردازش اضافی، بررسی دستور زبان متن وابسته به دریافت دستور مستقیم از سوی کاربر است.

بررسی کننده های گرامر معمولا براساس قواعد دستور زبان موردنظر و با بهره‌گیری از روش‌های پردازش زبان طبیعی تلاش می‌کنند خطاهای گرامری موجود در متن را شناسایی کنند. از جمله موارد رایجی که توسط اغلب بررسی کننده‌های گرامر به عنوان اشتباه مشخص می‌شود می‌توان به مواردی مانند:

  • استفاده نادرست، تکراری و غیرضروری از علائم نگارشی (یا نقطه گذاری)
  • استفاده نادرست از کلمات و عبارات در جمله (مانند فعل are به جای am در I are at home)
  • تکرار کلمات
  • استفاده نامناسب از حروف بزرگ یا کوچک
  • طرز بیان و استایل نامناسب مورد استفاده در متن
  • عدم همخوانی زمانی یا عددی (مانند one books)

و … اشاره کرد.

در برنامه‌های مرتبط با ویرایش متن معمولا پس از بررسی گرامر، بخش‌هایی از متن که دستور زبان آن‌ها نادرست تشخیص داده شده به شکلی از مابقی متن متمایز می‌شود. به عنوان مثال در مایکروسافت ورد این خطاها با کمک یک خط زیر سبز رنگ و به شکل موج‌دار مشابه با نمونه زیر مشخص می‌شوند.

بررسی دستور زبان - بررسی گرامر Grammar check در نرم افزار مایکروسافت ورد (Microsoft Word)
نمونه‌ای از نتیجه بررسی دستور زبان در نرم افزار Microsoft Word. در این تصویر قابلیت تصحیح خطای گرامری مایکروسافت ورد را نیز مشاهده می‌کنید. در واقع با راست کلیک روی خطای گرامری (are) امکان اصلاح آن با نمونه صحیح (یعنی am) فراهم شده است.

لغت نامه ای که در آن اجزای کلام برای هر عنصر مشخص شده است یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد استفاده توسط Grammar checker هاست. بسیاری از گرامر چکرها قادر هستند ضمن شناسایی خطاهای دستور زبانی موجود در متن پیشنهاداتی برای اصلاح آن‌ها نیز ارائه کنند.

پیچیدگی های زبانی و مشکلات پیش روی گرامر چکرها

با وجود تلاش‌های زیادی که در زمینه بررسی گرامری صورت گرفته انجام این کار به شیوه‌ای کامل و بی‌عیب و نقص موضوعی به شدت پیچیده است. وجود حالت‌های استثنا، وجود چندین نقش یا جزء کلامی برای یک واژه (مانند امکان استفاده از برخی واژه‌ها به عنوان اسم، صفت، قید و حتی فعل) و نداشتن ساختارهای با قوانین سفت و سخت در دستور زبان از جمله عواملی هستند که ارزیابی و بررسی گرامر توسط روش‌های نرم افزاری را دشوار می‌کند.

این پیچیدگی‌ها در موارد بسیاری مانع از شناسایی اشتباه های گرامری موجود در متن توسط گرامر چکر می‌شوند. از سوی دیگر ممکن است وجود همین پیچیدگی‌ها باعث شود بخشی از یک جمله صحیح به عنوان اشتباه گرامری علامت زده شود.

بررسی املایی

بررسی املایی یا بررسی درست نویسی واژه‌ها (Spell check) یکی دیگر از قابلیت‌های نرم افزاری رایج در حوزه شناسایی غلط‌های نوشتاری است. با این تفاوت که بررسی املایی به جای اشتباهات گرامر، متن را برای یافتن اشتباهات املایی مورد بررسی قرار می‌دهد.

پیوندهای پیشنهادی تک دیک

لینک واژه در ویکیپدیا

امیرحسین شهسواری

عاشق دنیای رایانه و فناوری به خصوص برنامه نویسی هستم؛ یادگرفتن و البته یاد دادن چیزای جالبی که یاد گرفتم باعث خوشحالیم میشه و از اولویت‌های اصلی زندگیم به حساب میاد. از مدیریت و نوشتن در تک دیک هم واقعا لذت می‌برم :)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *