تک دیک

واژه نامه و مجله آموزشی کامپیوتر و فناوری

اسکنر اثر انگشت Fingerprint scanner

اسکنر اثر انگشت یا Fingerprint scanner چیست؟

اسکنر اثر انگشت یا پویشگر اثر انگشت (Fingerprint scanner) به سیستم یا دستگاهی گفته می‌شود که امکان شناسایی فرد با اسکن اثر انگشت را فراهم می‌کند. از پویشگرهای اثر انگشت معمولا برای احراز هویت یا صدور مجوز دسترسی در گوشی های هوشمند و لپ تاپ ها، مراکز امنیتی، ادارات و ساختمان‌ها استفاده می‌شود.

چرا اثر انگشت؟

روی انگشت هر فرد برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌های متعددی وجود دارد. الگوی حاصل از این برآمدگی ها اثرانگشت (Fingerprint) نامیده می‌شود. اثرانگشت هر فرد تقریبا منحصربفرد است و در طول زمان نیز تغییر نمی‌کند. از همین رو اثر انگشت یکی از فاکتورهای مهم و پرکاربرد در تشخیص هویت افراد با کمک مشخصه‌های بیومتریک به شمار می‌رود. اسکنرهای اثر انگشت این کار را امکان‌پذیر می‌کنند.

انواع و نحوه عملکرد اسکنر اثر انگشت

اسکنرهای اثر انگشت در انواع مختلفی نظیر نوری، خازنی، فراصوت و حرارتی تولید می‌شوند. در تمام این مدل ها، وظیفه اسکنر ایجاد تصویری از اثر انگشت فرد است. به عنوان مثال در نمونه‌های نوری (یا Optical) این کار با عکس گرفتن از اثر انگشت انجام می‌شود. اسکنرهای خازنی (یا Capacitive) نیز از جریان الکتریکی حاصل در نقاط برخورد برآمدگی‌های اثر انگشت با سنسور برای این منظور بهره می‌برند. در مدل‌های فراصوت و حرارتی هم از امواج صوتی و سنجش حرارت برای تشخیص اثر انگشت استفاده می‌شود.

معمولا در سیستم های احراز هویت با اثر انگشت، ابتدا تصویر اثر انگشت فرد با کمک یک اسکنر ثبت می‌شود. از این پس هر بار هنگام اسکن اثر انگشت، تصویر حاصل با تصاویر اثرانگشتی که قبلا در سیستم ثبت شده مطابقت داده می‌شود. به این ترتیب امکان ورود یا صدور مجوزهای لازم یا رد دسترسی فراهم می‌شود.

کاربردهای رایج حسگر اثر انگشت

در انواع کامپیوترها از لپ تاپ ها گرفته تا گوشی های هوشمند، حسگرهای اثر انگشت به عنوان راهکاری برای لاگین یا استفاده از دستگاه به کار می‌روند. افزون بر این احراز هویت در مراکز پلیس، ورود به دفاتر و ساختمان ها و عبور از درهای خودکار با قفل بیومتریک از جمله کاربردهای اسکنرهای اثر انگشت محسوب می‌شود.

حسگر اثر انگشت یا اسکنر اثر انگشت Fingerprint Scanner پشت یک گوشی هوشمند
نمایی از پویشگر اثر انگشت پشت یک گوشی هوشمند (این اسکنر درست بالای لوگوی گوشی قابل مشاهده است).

مزایا و معایب حسگرهای اثر انگشت

روش‌های احراز هویت با کمک اثر انگشت در کنار امنیت قابل قبول در مقایسه با روش‌هایی نظیر کلمه عبور یا قفل‌های مبتنی بر الگو از سرعت بیشتری برخوردار هستند. به علاوه لازم نیست کاربر در این روش‌ها، الگو یا عبارت‌های پیچیده‌ای را برای احراز هویت به خاطر بسپارد.

از سوی دیگر تصدیق هویت با اثر انگشت همیشه هم به عنوان یک راهکار امن شناخته نمی‌شود. در واقع اسکنرهای اثر انگشت را هم می‌توان با روش‌های مختلفی فریب داد. برای مثال چاپ نسخه سه بعدی اثر انگشت یکی از راهکارهای متداول هکرها برای عبور از سد احراز هویت توسط این اسکنرهاست.

علاوه بر این ممکن است پویشگرهای اثر انگشت در مورد پوست‌های کثیف یا مرطوب از دقت کافی برخوردار نباشند. در چنین شرایطی دسترسی کاربر با مشکل روبرو می‌شود. با توجه به این موضوع و موارد امنیتی فوق معمولا از کلمه های عبور، پین کد، الگو یا تشخیص چهره به عنوان فاکتور دوم (برای امنیت بیشتر) یا روش جایگزین احراز هویت استفاده می‌شود.

پیوندهای پیشنهادی تک دیک

لینک واژه در ویکی‌پدیا

امیرحسین شهسواری

عاشق دنیای رایانه و فناوری به خصوص برنامه نویسی هستم؛ یادگرفتن و البته یاد دادن چیزای جالبی که یاد گرفتم باعث خوشحالیم میشه و از اولویت‌های اصلی زندگیم به حساب میاد. از مدیریت و نوشتن در تک دیک هم واقعا لذت می‌برم :)

2 thoughts on “اسکنر اثر انگشت Fingerprint scanner

  • علی محمد خوشنودی

    اسکن دیجیتال اثر انگشت مرا (به احتمال نزدیک به یقین) با داشتن کد ملی و نام بنده از سامانه ثبت اسناد (که نسخه مرجع است) عیناً در پای سند یک وکالت نامه قرار داده‌اند، در واقع سند وکالتی ر ا جعل نموده اند و سپس با آن طی عملیاتی سند آپارتمانم را به نام خود زده اند. مسلماً کارشناس می گوید: “اثر انگشت مال خودت است” و عملاً راست هم می‌گوید. ولی هم من و هم شخص جاعل می داند که چه اتفاق افتاده. مشکل من اثبات جعل است. اسکن مذبور دقیقاً عکس اسکن موجود در سامانه ثبت اسناد (نسخه مرجع) است، که البته موضوع کلیدی در این جعل است. زیرا اسکنرها هیشه فقط بخشی از کل اسکن را ثبت می‌کنند. بهمین دلیل اگر صد بار اسکن بگیرید هرکدام کاراکتر خودش را دارد و همیشه جزئیاتش کمتر از نسخه مرجع ثبت اسناد است. به هر دری زده ام ولی نتوانسته ام شواهد محکمی عرضه کنم. آیا شما چیزی بنظرتان می رسد که کمکم کنید؟ سپاسگزارم.

    پاسخ دادن
    • امیرحسین شهسواری

      سلام؛ متأسفانه اطلاعات حقوقی کافی برای راهنمایی در این مورد رو ندارم. امیدوارم متخصصین مرتبط با این حوزه بتونن مشکل تون رو حل کنن یا کسی همین جا بتونه راهنمایی مفیدی بهتون ارائه بده.

      پاسخ دادن

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *