راهنمای جامع برای شروع برنامه نویسی – چگونه برنامه نویس شویم؟

اگر به دنیای رایانه و فناوری کمی بیشتر از یک کاربر معمولی علاقمند باشید ممکن است راجع به برنامه نویسی پرسش‌های زیادی در ذهنتان شکل گرفته باشد. پرسش‌هایی از قبیل اینکه یک برنامه نویس دقیقا به چه کسی گفته می‌شود و چه کارهایی انجام می‌دهد، برنامه نویسی را باید از کجا شروع کنیم، چه زبانی بهترین انتخاب برای شروع برنامه نویسی است یا چگونه می‌توانیم به یک برنامه نویس ماهر تبدیل شویم.

اگر به برنامه نویسی علاقه دارید و دلتان می‌خواهد بیشتر با این حوزه آشنا شوید با ما در این مقاله همراه باشید تا پاسخ پرسش‌های مختلف خود در این زمینه را پیدا کنید و با نحوه قدم گذاشتن در مسیر یادگیری برنامه نویسی آشنا شوید.

فهرست مطالب این مقاله:

• برنامه نویس به چه کسی گفته می‌شود؟
• چرا می‌خواهید برنامه نویس شوید؟
• یک برنامه نویس باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
• حوزه فعالیت خود را برای یادگیری برنامه نویسی مشخص کنید
• چه زبانی را برای شروع یادگیری برنامه نویسی انتخاب کنم؟
• چگونه یاد گرفتن برنامه نویسی را شروع کنم؟
• برنامه نویسی را تمرین کنید
• دست به کار شوید
• از دوره های یادگیری حرفه‌ای برنامه نویسی بهره ببرید
• برای خودتان نمونه کار برنامه نویسی فراهم کنید
• با یاد گرفتن یک زبان برنامه نویسی قانع نشوید
• یاد گرفتن برنامه نویسی را هرگز کنار نگذارید – کدهای دیگران را بخوانید!
• خودتان را به روز نگه دارید!
• مدرک تحصیلی و برنامه نویسی
• حرف آخر

برنامه نویس به چه کسی گفته می‌شود؟

این اولین سوالیست که باید پاسخ مناسبی برای آن داشته باشید. در یک تعریف ساده، برنامه نویس (Programmer) به کسی گفته می‌شود که به ایجاد نرم افزارهای رایانه ای می‌پردازد. به عبارت بهتر برنامه نویس با نوشتن کد و با کمک ابزارهای مختلف به یک دستگاه رایانه ای اعلام می‌کند چه کارهایی را باید انجام دهد.

در بسیاری از موارد، واژه‌های برنامه نویس و توسعه دهنده نرم افزار (Software Developer) به جای یکدیگر به کار می‌روند. با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند توسعه دهنده نرم افزار به فردی گفته می‌شود که در کل فرایند ایجاد یک نرم افزار به ایفای نقش می‌پردازد؛ از سنجش نیازمندی ها گرفته تا طراحی، تست و نگهداری نرم افزار. این درحالیست که یک برنامه نویس معمولا تنها روی نوشتن کدهای نرم افزار تمرکز می‌کند.

البته تفاوت میان وظایف یک برنامه نویس و یک توسعه دهنده نرم افزار چندان روشن و قابل تمایز نیست. واقعیت اینست که حداقل بسیاری از جنبه‌های تست و اشکال زدایی برنامه و طراحی نحوه پیاده سازی بخش‌های مختلف نرم افزار از برنامه نویسی قابل جداسازی نیست.

چرا می‌خواهید برنامه نویس شوید؟

به این پرسش‌ها خوب فکر کنید. دلیل شما برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس چیست؟

• هدف کلی شما از برنامه نویسی چیست؟ آیا صرفا به دنبال جنبه‌های مادی یا جذابیت این حوزه هستید؟ فراموش نکنید قدم گذاشتن در مسیر پرنشیب و فراز برنامه نویسی به چیزی بیشتر از علاقه یا توانایی تنها و یا جذابیتی که از دور برای بسیاری از ساحل نشینان وسوسه انگیز است احتیاج دارد.
• آیا برای تولید نرم افزاری که در ذهنتان است، ساخت یک بازی جذاب یا راه اندازی یک کسب و کار شخصی می‌خواهید برنامه نویس شوید؟ در نهایت می‌خواهید از دانش برنامه نویسی خود برای رسیدن به چه هدف یا منظوری استفاده کنید؟ بسته به هدف شما، زبان برنامه نویسی که باید انتخاب کنید و همچنین مهارت‌هایی که به آن نیاز دارید متفاوت خواهد بود.
• آیا صرفا به چشم یک سرگرمی به این موضوع فکر می‌کنید یا در تصمیم خود جدی هستید؟ آیا حاضرید وقت کافی برای یادگیری برنامه نویسی و افزایش مهارت‌هایتان صرف کنید؟ برای یادگیری برنامه نویسی علاوه بر علاقه، به مطالعه، تمرین و تلاش زیاد هم نیاز دارید پس اگر صرفا به چشم یک سرگرمی به این حوزه نگاه می‌کنید باید بدانید یک سرگرمی پر زحمت را انتخاب کرده‌اید!

برای پاسخ به پرسش‌های فوق عجله نکنید. در مورد آن‌ها خوب فکر کنید. این پرسش‌ها آینده شما را رقم خواهند زد و کمک می‌کنند مسیر خودتان را برای یادگیری برنامه نویسی مشخص کنید و یا به سراغ یاد گرفتن موضوع دیگری بروید.

یک برنامه نویس باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟

اگر به دنبال تبدیل شدن به یک برنامه نویس واقعی هستید باید بدانید در حال قدم گذاشتن در یک مسیر جذاب هستید که ویژگی‌های خاص خودش را هم نیاز دارد.

البته منظور ما این نیست که الزاما باید از هوش فوق العاده‌ای برای یاد گرفتن برنامه نویسی برخوردار باشید یا اینکه برنامه نویسان افرادی با نبوغ حیرت انگیز هستند که با یک ذهن خاص و منحصربفرد به دنیا آمده‌اند. اما به هر حال داشتن برخی از ویژگی‌ها در طول این مسیر ضروری است و داشتن برخی دیگر از آن‌ها نیز به شما کمک خواهد کرد:

به یادگیری عشق بورزید

عشق به یاد گرفتن یکی از مهم‌ترین عناصر پیشرفت شما در زمینه برنامه نویسی است. احتمالا روند یادگیری‌تان در ابتدای کار بسیار کند خواهد بود. اما امید خودتان را از دست ندهید به این فکر کنید که مسیر یادگیری لذت بخش است و به مرور آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر هم خواهد شد.

صبور باشید

برنامه نویسی شما را هر روز با چالشی جدید روبرو می‌کند. برخی از این چالش‌ها ممکن است ساعت‌ها زمان شما را به خود اختصاص دهند. البته شما برای مواجهه با این چالش‌ها تنها نیستید. علاوه بر منابع آموزشی مختلف، افراد زیادی حاضرند در این راه به شما کمک کنند. اما در بسیاری از موارد نهایتا این خود شما هستید که باید بخش عمده مشکلات پیش رویتان در برنامه نویسی را حل کنید.

یافتن اشکالات موجود در برنامه و برطرف کردن آن در کنار تست‌های پی در پی موضوعی است که بارها برایتان پیش خواهد آمد. صبور باشید و کفش‌های آهنی به پا کنید. این آغاز راه شماست.

خلاق و منظم باشید و قدرت تحلیل خود را افزایش دهید

شما باید بتوانید مسأله موردنظر خود را تحلیل کنید و راهکار مناسبی برای حل آن ارائه دهید. ممکن است مسأله به حدی بزرگ باشد که لازم باشد ابتدا آن را به تعدادی مسأله کوچک‌تر تقسیم کنید و سپس به حل تک تک آن‌ها بپردازید.

ممکن است بسیاری از برنامه‌های متوسطی که در آینده خواهید نوشت شامل چیزی در حدود چند ده هزار خط کد باشد. در چنین شرایطی علاوه بر قدرت تحلیل بالا، منظم بودن و پایبندی به قراردادهای استاندارد برنامه نویسی و نگارش مناسب کامنت ها (توضیحات مربوط به خطوط و بخش های مختلف سورس کد) به شما کمک خواهد کرد در میان حجم انبوهی از کدها سرگردان نشوید. این نظم و قانونمندی در صورت لزوم به سایر برنامه نویسان هم کمک می‌کند بدون مشکل از کدی که شما نوشته‌اید سردربیاورند و به شما در تکمیل آن کمک کنند.

توانایی و داشتن حوصله برای آنالیز و خواندن کدهای دیگران نیز نه تنها به شما در یاد گرفتن برنامه نویسی کمک می‌کند بلکه برای مراحل مختلف اشکال زدایی و همینطور تکمیل و همکاری در پروژه های سایر برنامه نویسان کاملا ضروری است.

مهارت های تخصصی و عمومی مورد نیازتان را تقویت کنید

لازم نیست حتما استاد ریاضیات باشید و خوره انتگرال و مشتق باشید! اما معمولا برای قدم گذاشتن در مسیر برنامه نویسی لازم است حداقل از ریاضیات و منطق متنفر نباشید و بتوانید متناسب با حوزه مورد نظر خود، مهارت‌هایتان را تا جای ممکن تقویت کنید. البته آشنایی با جبر، منطق و تکنیک‌های حل مسأله به شما کمک می‌کند.

به عنوان مثال اگر به ساخت بازی های جذاب علاقه دارید احتمالا باید دید کلی خود را نسبت به جذابیت‌های بصری و هنری بهبود دهید. اگر هم می‌خواهید در زمینه طراحی وب فعالیت کنید لازم است با HTTP و HTTPS، ارتباط میان کلاینت و سرور و سایر مفاهیم این حوزه آشنا شوید. بد نیست کمی هم با جزئیات عملکرد رایانه و سخت افزارها آشنا شوید.

زبان انگلیسی یار و همراه شما خواهد بود

تسلط شما به زبان انگلیسی مثل هر رشته علمی دیگر می‌تواند به شما در مسیر یادگیری برنامه نویسی و پس از آن کمک کند. اگر همزمان با پیشرفت در برنامه نویسی بتوانید توانایی درک بدون مشکل متون انگلیسی (به خصوص در حوزه برنامه نویسی) را در خود تقویت کنید به حجم گسترده‌ای از ویدئوها، کتاب ها و منابع آنلاین آموزشی با کیفیت بالا دسترسی خواهید داشت.

علاوه بر این، تعامل با سایر برنامه نویسان و مطرح کردن پرسش یا جستجوی راه حل مشکلات‌تان در حوزه برنامه نویسی و همچنین فهم کدهای نوشته شده توسط سایر برنامه نویسان (با کمک کامنت های درج شده) در اثر تسلط کافی شما روی زبان انگلیسی امکان‌پذیر خواهد بود.

البته اگر جزء افرادی هستید که با زبان انگلیسی میانه خوبی ندارد نگران نباشید؛ طبیعتا این مورد برای شروع برنامه نویسی ضروری نیست ولی توصیه می‌کنیم از همین حالا ترس را کنار بگذارید و آرام آرام خودتان را با زبان انگلیسی آشتی بدهید.

روحیه کار تیمی را در خود تقویت کنید

معمولا در پروژه‌های بزرگ و حتی متوسط ضرورت کار کردن با تیمی از افراد غیر قابل اجتناب است. بنابراین انتظار نداشته باشید پس از اینکه به یک برنامه نویس تبدیل شدید تمام طول روز را کنار کامپیوتر دوست داشتنی‌تان به تنهایی در یک اتاق نیمه تاریک خواهید نشست و بدون تعامل با دیگران پول پارو خواهید کرد! فرایند تولید یک نرم افزار تجاری معمولا آنچنان طولانی است که نیازمند همکاری تیمی از برنامه نویسان و توسعه دهندگان خواهد بود.

اجتماعی باشید و سعی کنید مهارت‌های خود را در ارتباط با دیگران تقویت کنید. شما باید در آینده با طرز تفکر همکاران خود سازگار شوید تا بتوانید با گروهی متشکل از افراد مختلف همکاری کنید. فراموش نکنید این افراد الزاما برنامه نویس نخواهند بود.

مغرور نباشید

برنامه نویسی باعث اعتماد به نفس شما خواهد شد. شما هر روز مسائل جدیدی را حل می‌کنید اما مراقب باشید این موضوع باعث غرور بیش از اندازه شما نشود. از اینکه با هویت واقعی یا غیرواقعی خود برای افزایش دانش برنامه نویسی‌تان از افراد خبره سوال بپرسید نترسید و نگران وجهه خودتان نباشید.

تجربه دیگران را دست کم نگیرید و خودتان را عقل کل ندانید. اگر روزی همکاری اشتباهتان را به شما گوشزد کرد یا پیشنهادی برای بهتر شدن کارتان ارائه کرد به جای اوقات تلخی به حرف‌های منطقی او گوش کنید.

حوزه فعالیت خود را برای یادگیری برنامه نویسی مشخص کنید

دانستن اینکه می‌خواهید در چه حوزه‌ای برنامه نویسی را آغاز کنید مسیر شما را مشخص خواهد کرد. اگر به دنبال تبدیل شدن به یک برنامه نویس و طراح وب هستید در مقایسه با یک برنامه نویس اپلیکیشن های گوشی های هوشمند یا یک برنامه نویس بازی های رایانه ای مسیر نسبتا متفاوتی را پیش روی خود خواهید داشت.

علاقه، استعداد و بازار کار از جمله فاکتورهایی هستند که برای انتخاب حوزه برنامه نویسی باید درنظر گرفته شوند.

چه زبانی را برای شروع یادگیری برنامه نویسی انتخاب کنم؟

احتمالا نام زبان های برنامه نویسی فراوانی به گوشتان خورده است. اما این که چه زبانی را برای شروع برنامه نویسی انتخاب کنید به خودتان و پرسش‌هایی که در مراحل قبل از خودتان پرسیده‌اید وابسته خواهد بود.

در واقع بسته به اینکه برای چه منظوری می‌خواهید برنامه نویسی را یاد بگیرید و با یاد گرفتن آن می‌خواهید به چه هدفی برسید لازم است زبان متفاوتی را به عنوان اولین زبان برنامه نویسی یاد بگیرید. برای مثال اگر قرار است یک بازی رایانه ای یا یک اپلیکیشن برای گوشی های هوشمند بسازید و یا وارد دنیای طراحی وب شوید در هر مورد انتخاب شما متفاوت خواهد بود.

علاوه بر این اگر می‌خواهید در آینده از برنامه نویسی درآمد داشته باشید باید به بازار کار زبان‌های مختلف هم توجه کنید. البته نگران نباشید. قرار نیست برای اینکه بتوانید در آینده مسیر خودتان را عوض کنید کل فرایند را از ابتدا آغاز کنید. معمولا زمانی که به یک برنامه نویس واقعی تبدیل می‌شوید با کمی تلاش و علاقه می‌توانید زبان های موردنیاز دیگر را نیز فرابگیرید.

برای آغاز یادگیری توصیه می‌کنیم کار را با یک زبان برنامه نویسی سطح بالا شروع کنید. این زبان‌ها در مقایسه با زبان های سطح پایین به زبان انسان‌ها نزدیک‌تر هستند و درنتیجه یادگرفتن آن‌ها نیز ساده‌تر است. همینطور در زبان‌های سطح بالا، برنامه نویس کمتر لازم است با پیچیدگی‌های سیستم دست و پنجه نرم کند. در ادامه با تعدادی از این زبان ها بیشتر آشنا می‌شوید:

پایتون

پایتون (Python) یکی از زبان های برنامه نویسی همه منظوره است که به دلیل سادگی، قدرت و انعطاف پذیری بالا در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است و در تمام زمینه‌ها از دانش داده (Data Science) گرفته تا یادگیری ماشین، هوش مصنوعی و سایر حوزه‌ها قابل استفاده است. به همین دلیل این زبان می‌تواند گزینه مناسبی برای بسیاری از افرادی باشد که می‌خواهند با اهداف مختلف، برنامه نویسی را فرابگیرند.

اچ تی ام ال / سی اس اس / جاوااسکریپت

اگر به دنبال توسعه وب فرانت اند هستید دانستن این سه زبان تقریبا غیرقابل اجتناب است. عناصر و محتوای موجود در صفحات وب با وجود کدهای زبان نشانه گذاری ابرمتن یا اچ تی ام ال (HTML) شکل می‌گیرند و ظاهر و سبک نمایش صفحات هم توسط سی اس اس (CSS) مشخص می‌شود.

فهرست دوره آموزش رایگان HTML تک دیک

فهرست دوره آموزش رایگان CSS تک دیک

در نهایت، رفتار صفحات وب با کمک زبان جاوااسکریپت (JavaScript) تعیین می‌شود. جاوااسکریپت به شما اجازه می‌دهد صفحات وب تعاملی طراحی کنید. این زبان به دلیل گستردگی استفاده در سایت های مختلف، یکی از محبوب‌ترین زبان‌های دنیا به شمار می‌رود. بنابراین اگر واقعا دنبال فعالیت در حوزه فرانت اند هستید پس از HTML و CSS، یادگیری جاوااسکریپت به شما توصیه می‌شود.

فهرست دوره آموزش رایگان جاوااسکریپت تک دیک

جاوا

جاوا (Java) هم یکی از زبان های محبوب در جهان به شمار می‌رود که برای اهداف مختلف از اپلیکیشن های اندرویدی گرفته تا اپلیکیشن های دسکتاپ، بازی ها و توسعه بک اند قابل استفاده است. اگر به دنبال طراحی اپلیکیشن های اندرویدی هستید تا همین چند وقت پیش جاوا گزینه اصلی اغلب برنامه نویسان بود. هرچند این روزها کاتلین (Kotlin) زبان پیشنهادی برای توسعه اپلیکیشن های اندرویدی است اما هنوز هم جاوا در میدان رقابت حضور دارد.

از طرف دیگر جاوا به دلیل شعار معروف ” یک بار بنویس همه جا اجرا کن ” و کراس پلتفرم بودن حاصل آن از محبوبیت بالایی برخوردار است.

سوئیفت

اگر به دنبال توسعه اپلیکیشن برای سیستم عامل iOS هستید سوئیفت (Swift) زبانی است که برای همین منظور توسط اپل توسعه داده شده است. یاد گرفتن این زبان نسبتا ساده است و برای افرادی که می‌خواهند توسعه دهنده iOS شوند گزینه مناسبی برای شروع کار است.

سی شارپ

سی شارپ (C#) هم یکی از زبان های پرکاربرد و محبوب امروزی است که برای کاربردهای مختلفی از ساخت اپلیکیشن های ویندوزی گرفته تا توسعه وب، ساخت بازی های ویدئویی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اسکرچ

اسکرچ (Scratch) یک زبان برنامه نویسی بصری مبتنی بر بلاک‌های دستوری است که معمولا به منظور آموزش مفاهیم برنامه نویسی به کودکان و نوجوانان مورد استفاده قرار می‌گیرد و توسط MIT Media Lab ایجاد شده است. هرچند هدف اصلی اسکرچ، آموزش برنامه نویسی به مخاطبان بازه سنی 8 تا 16 سال از طریق ساخت بازی و انیمیشن است با اینحال می‌تواند گزینه مناسبی برای آغاز برنامه نویسی در کنار کودکانتان باشد.

فهرست دوره آموزش رایگان اسکرچ تک دیک

چگونه یاد گرفتن برنامه نویسی را شروع کنم؟

از منابع آموزشی مقدماتی برای شروع فرایند یادگیری استفاده کنید. دوره‌های آشنایی با برنامه نویسی می‌تواند نقطه شروع مناسبی باشد. این دوره‌ها مفاهیم برنامه نویسی را با زبانی ساده به شما آموزش می‌دهند و با هزینه‌ای کمتر نسبت به دوره‌های حرفه‌ای برگزار می‌شوند.

اگر توانایی شرکت در دوره‌های حضوری را ندارید می‌توانید از دوره‌های آنلاین و ویدئوهای آموزش برنامه نویسی استفاده کنید. ویدئوهای آموزشی از پیش تهیه شده در مقایسه با سایر روش‌ها علاوه بر اینکه هزینه بسیار پایین‌تری دارند به شما اجازه می‌دهند هر زمان که مایل بودید بخش موردنظرتان را با دقت بیشتری مشاهده کنید و در فرصت مناسب آن‌ها را به شکل عملی تمرین کنید.

در مرحله بعد کتاب‌های آموزشی و منابع آنلاین از جمله داکیومنت‌های برنامه نویسی نیز می‌توانند به شما کمک کنند. فراموش نکنید از هر منبعی که برای یاد گرفتن برنامه نویسی استفاده می‌کنید لازم است تک تک مراحل را چندین بار به شکل عملی انجام دهید.

برنامه نویسی را تمرین کنید

همچنان که در حال یاد گرفتن مفاهیم برنامه نویسی هستید از هر فرصتی برای تمرین کردن استفاده کنید. در ابتدا سعی کنید راهکاری برای حل مسأله‌های کوچک پیدا کنید و آن را در زبان برنامه نویسی که انتخاب کرده‌اید پیاده سازی کنید.

از تمرین کردن خسته نشوید. تمرین بیشتر مهارت شما را افزایش می‌دهد و دید بهتری برای حل مسائل پیچیده‌تر به شما می‌دهد. پس از اینکه تا حدودی برنامه نویسی را یاد گرفتید به مرور زمان باید تمرین‌های شما هم جدی‌تر و دشوارتر شود.

دست به کار شوید

حالا نوبت به انجام اولین پروژه زندگی‌تان رسیده است. سعی کنید یک پروژه کامل اما ساده را برای این مرحله انتخاب کنید. اگر حوزه فعالیتتان اپلیکیشن های دسکتاپ است این پروژه می‌تواند یک اپلیکیشن کوچک بدون رابط کاربری گرافیکی باشد و اگر در زمینه طراحی وب کار می‌کنید یک وبسایت کامل ساده و استاتیک می‌تواند گزینه مناسبی برای اولین پروژه‌تان به حساب بیاید.

معمولا این مرحله به عنوان بخشی مهم در دوره های آموزشی مختلف گنجانده می‌شود. اما توصیه می‌کنیم به این یک مورد اکتفا نکنید و حداقل یک پروژه ساده دیگر را هم با اتکا به خودتان و بدون کمک مدرس یا دیگران کامل کنید.

از دوره های یادگیری حرفه‌ای برنامه نویسی بهره ببرید

معمولا در مورد زبان های برنامه نویسی محبوب و پرکاربرد، علاوه بر دوره‌های مقدماتی می‌توانید دوره‌های حرفه‌ای حضوری و غیرحضوری فراوانی را پیدا کنید. این دوره‌ها نه تنها دانش مقدماتی شما را تقویت می‌کنند بلکه شما را برای ورود به دنیای حرفه‌ای برنامه نویسی هم آماده می‌کنند.

در این دوره‌ها ممکن است برخی از مفاهیم پیشرفته برنامه نویسی مثل شئ گرائی که در دوره‌های مقدماتی به صورت گذرا با آن‌ها آشنا شده‌اید را به طور عمیق‌تر بیاموزید. همچنین در این دوره‌ها با فریم ورک‌های پیشرفته‌تر، اشکال زدایی حرفه‌ای با کمک ابزارهای پیشرفته محیط های یکپارچه توسعه و نحوه توزیع و انتشار محصولات نرم افزاری بیشتر آشنا خواهید شد.

انتظار نداشته باشید این دوره‌ها به تنهایی شما را به یک برنامه نویس چیره دست تبدیل کنند. مابقی راه باز هم به تمرین و فعالیت‌های خود شما بستگی دارد.

برای خودتان نمونه کار برنامه نویسی فراهم کنید

معمولا برای به دست آوردن یک شغل ثابت در حوزه برنامه نویسی یا جذب مستمر پروژه‌ها و همکاری با تیم های توسعه دهنده شناخته شده از شما سابقه یا نمونه کار مرتبط می‌خواهند. بنابراین برای اینکه بتوانید از دانش خودتان پول دربیاورید لازم است ابتدا به فکر تهیه کردن نمونه کارهای قابل قبول و رزومه مناسب باشید.

پروژه های رایگان برنامه نویسی، همکاری در پروژه های دیگران و …

راه‌های زیادی برای ایجاد این مجموعه نمونه کار وجود دارد. شما می‌توانید برای خودتان پروژه‌های شخصی تعریف کنید و آن‌ها را به شکل رسمی از طریق وبسایت خود یا اپ استورها منتشر کنید. برای مثال می‌توانید یک افزونه برای سیستم مدیریت محتوای محبوب وردپرس ایجاد کنید، یک بازی اندرویدی ساده و جذاب طراحی کنید یا هر چیز دیگری که به ذهنتان می‌رسد. این پروژه هرچه با اقبال بیشتری از سوی مخاطبان روبرو شود اثر بهتری روی آینده شغلی شما خواهد داشت.

همکاری داوطلبانه در پروژه‌های دیگران هم نقطه خوبی برای تکمیل نمونه کارهای شماست. این همکاری هرچند کوچک باشد ممکن است به دلیل اهمیت و اعتبار پروژه، تأثیر زیادی روی شناخته شدن شما بگذارد و در ضمن معمولا به اندازه یک پروژه کامل هم وقت شما را نخواهد گرفت. گیت هاب یکی از بهترین گزینه‌هایی است که با فراهم کردن یک پلتفرم میزبانی ورژن کنترل و توسعه نرم افزار می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.

مشارکت در پروژه‌های کارآموزی شرکت های مختلف نیز می‌تواند به شما کمک کند. این روزها بسیاری از شرکت‌ها حاضرند ضمن کمک به شما در یادگیری با دستمزد پایین‌تری از حضور شما در تکمیل پروژه‌های خود کمک بگیرند. از طرف دیگر شرکت در چنین پروژه‌هایی باعث بهبود تجربه شما در یک فضای کاری واقعی خواهد شد.

پروژه های فریلنسری

انجام پروژه‌ها به شکل فریلنسری هم می‌تواند در این مسیر به شما کمک کند. در پروژه‌های ساده فریلنسری کمتر پیش می‌آید کارفرما از شما نمونه کار واقعا حرفه‌ای درخواست کند. هرچند معمولا در قبال دورکاری درآمد کمتری خواهید داشت اما به هرحال باید به دنبال راهی برای افزایش تجربه و درآمدزایی از دانش‌تان هم باشید. در ایران پلتفرم های فریلنسری متعددی وجود دارد که می‌توانید کار خود را با آن‌ها شروع کنید.

باز هم صبر داشته باشید و تلاش کنید!

روش‌های فوق برای ساخت رزومه مناسب بسته به سطح پروژه‌ها ممکن است نیاز به مهارت کمتر یا بیشتری داشته باشد. پس از اینکه نمونه کارهای مناسبی برای خودتان دست و پا کردید می‌توانید به فکر پیدا کردن یک شغل مناسب‌تر باشید.

در نهایت این نکته را فراموش نکنید با یادگرفتن برنامه نویسی، نباید انتظار داشته باشید بلافاصله انبوهی از شغل‌های مناسب با درآمد بالا به سمت شما هجوم بیاورد. شما باید برای رسیدن به موقعیت مناسب شغلی تلاش کنید.

با یاد گرفتن یک زبان برنامه نویسی قانع نشوید

درست مثل دنیای واقعی در دنیای برنامه نویسی هم معمولا یادگرفتن یک زبان به تنهایی کافی نیست. برای مثال در بیشتر مواقع، زبانی که در حوزه فرانت اند به کار شما می‌آید با زبانی که برای بک اند استفاده می‌شود متفاوت است. به عنوان مثالی دیگر اگر تاکنون با کمک زبان جاوا برای اندروید اپلیکیشن می‌ساختید ممکن است یک روز مجبور شوید با زبان پیشنهاد شده کاتلین آن را توسعه دهید یا بخواهید همان اپلیکیشن را برای iOS با سوئیفت بنویسید.

انتخاب زبان دوم و احتمالا زبان‌های پس از آن به نیازهای خود شما یا شغل‌تان بستگی دارد. اما اگر فکر می‌کنید لازم است زبان برنامه نویسی جدیدی یاد بگیرید نگران نباشید. احتمالا این کار در مقایسه با یادگیری زبان اول به مراتب ساده‌تر خواهد بود. شما می‌توانید به راحتی آنچه در مورد زبان برنامه نویسی اول آموخته‌اید را با زبان جدید مطابقت دهید.

یاد گرفتن برنامه نویسی را هرگز کنار نگذارید – کدهای دیگران را بخوانید!

این موضوع همیشه صادق است: هرچه بیشتر یاد بگیرید بیشتر متوجه خواهید شد چیزهای بیشتری برای یادگرفتن وجود دارد! تصور نکنید پس از ده سال سابقه برنامه نویسی چیزی برای یادگرفتن باقی نمی‌ماند.

به دنبال پیدا کردن روش‌های جدید برای حل مسأله‌های مختلف باشید. باور داشته باشید همیشه ممکن است ایده‌های جدیدی برای حل یک مسأله وجود داشته باشد که در هیچ منبع آموزشی به آن پرداخته نشده اما به ذهن فردی با تجربه‌ای کمتر یا بیشتر از شما خطور کرده و شما از آن بی‌خبر هستید.

آشنایی با روش‌های جدید برای حل یک مسأله، ذهن شما را بارورتر و آماده حل مسائل پیچیده‌تر می‌کند. موفقیت شما در این زمینه به خصوص با فعالیت بیشترتان در پروژه‌های دیگران، خواندن کد برنامه‌های آن‌ها و تلاش برای تعامل با آن‌ها به دست می‌آید. شما می‌توانید این ایده‌ها را با خواندن کدهای نوشته شده توسط برنامه نویسان حرفه‌ای و کنکاش و جستجو در میان آن‌ها به دست بیاورید.

خوشبختانه دنیای منبع باز گسترده‌ای برای این کار در اختیار شما قرار دارد. در مورد کدهای فرانت اند وب هم که همه چیز با یک مرورگر ساده متداول و ابزارهای توسعه گنجانده شده در آن قابل مشاهده است.

طبیعتا مطالعه کدهای دیگران به خصوص در ابتدا، کار چندان ساده‌ای نیست به ویژه که این کد توسط یک فرد واقعا حرفه‌ای نوشته شده باشد. اما فراموش نکنید شما تا این مرحله هم مسیر نسبتا دشواری را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اید. پس نگران نباشید علاوه بر تجربه و دانش خودتان، کامنت های برنامه نویسان اصلی به شما در فهم کد نوشته شده کمک خواهد کرد.

خودتان را به روز نگه دارید!

این فقط سیستم عامل و نرم افزارهای شما نیست که نیازمند به روزرسانی است! دنیای برنامه نویسی همیشه در حال تغییر و پیشرفت است و شما هم برای عقب نماندن از قافله باید خودتان را به روز نگه دارید. ممکن است برخی از زبان ها، فریم ورک ها و تکنولوژی های برنامه نویسی به مرور زمان از صحنه رقابت حذف شوند و تازه نفس‌ها جای آن‌ها را بگیرند. به این ترتیب اگر شما در دوران گذشته باقی مانده باشید احتمالا سهمی از بازار جدید نصیب‌تان نخواهد شد.

لیست زبان‌های محبوب هر سال را مورد بررسی قرار دهید. این لیست معمولا هر ساله براساس میزان جستجوهای مرتبط با زبان های برنامه نویسی در موتورهای جستجو توسط رسانه های معتبر منتشر می‌شود. اگر زبانی رشد بالایی در میان جامعه برنامه نویسان داشته است بهانه خوبی خواهد بود که نگاهی به آن بیندازید. بد نیست خبرهای مرتبط با برنامه نویسی را هم دنبال کنید.

مدرک تحصیلی و برنامه نویسی

شاید با خودتان بگویید به این مورد باید زودتر از این‌ها اشاره می‌کردیم. اما واقعیت اینست که داشتن یک مدرک تحصیلی مرتبط با رایانه یا برنامه نویسی الزامی نیست ولی طبیعتا در یافتن شغل مناسب به شما کمک می‌کند. به خصوص در مورد مدرک تحصیلی (و دانشگاهی) که متأسفانه در بسیاری از موارد صرفا یک کاغذ است نه دلیلی بر دانش یا تجربه عملی مالک آن.

این روزها معمولا داشتن نمونه کار و سابقه فعالیت مناسب بیشتر از داشتن یک مدرک در استخدام شدن یا به دست آوردن یک موقعیت شغلی به حال شما مفید خواهد بود. با اینحال منکر این موضوع نمی‌شویم که هنوز هم در بسیاری از آگهی‌های استخدام یا مصاحبه‌های شغلی، رشته تحصیلی شما نیز به شدت مورد توجه قرار می‌گیرد.

حرف آخر

آنچه در این مقاله خواندید حاصل مطالعه نوشته‌های برنامه نویسان و کارشناسان مختلف برنامه نویسی از سراسر دنیا به علاوه تجربه شخصی من در این زمینه بوده که با شما به اشتراک گذاشتم. به امید آنکه این مقاله بتواند برای افرادی که در ابتدای مسیر یادگیری برنامه نویسی هستند یا هنوز به این دنیای جذاب قدم نگذاشته‌اند نقش راهنمایی هرچند کوچک را ایفا کند. فراموش نکنید هیچ وقت برای برنامه نویس شدن دیر نیست!

طبیعتا این مقاله بی عیب و نقص نیست. بنابراین اگر نکته، سوال، انتقاد یا اشکالی در این نوشته به ذهنتان می‌رسد یا به نظرتان موضوعی از قلم افتاده آن را با من در بخش دیدگاه‌های همین مقاله در میان بگذارید. اگر هم مایل هستید می‌توانید تجربه خودتان در این زمینه را با سایر مخاطبان تک دیک در همین صفحه به اشتراک بگذارید.

در پایان خوشحال می‌شویم اگر این مقاله برایتان مفید بود خواندن آن را به دوستان خود هم پیشنهاد کنید…